Pilates: dressuur voor het lichaam van de ruiter - Persoonlijk Pilates Appingedam

Pilates voor ruiters

Dit jaar sponsort Persoonlijk Pilates Appingedam het Hippos Concours de Fivelruiters dat van 22 tot en met 25 oktober wordt gehouden in Appingedam. De Pilatesstudio heeft een Pilatesbox beschikbaar gesteld met daarin een Pilatesbal, een setje gewichtjes en een weerstandsband.

Wat zijn de overeenkomsten tussen Pilates en Dressuur?

Pilates is voor de ruiter wat dressuur voor het paard is[note]Deze vergelijking werd als eerste gemaakt door L. Gaudet in het artikel Pilates for Dressage Riders. [/note]: vergelijk de volgende omschrijvingen van dressuur en Pilates maar eens:

Enkele doelstellingen dressuur[note]bron wikipedia, niet volledig, zie wikipedia voor alle doelstellingen.[/note]:

Takt: elke pas wordt met dezelfde kracht, regelmaat en afdruk gemaakt (alle passen zijn gelijk in hetzelfde ritme). (Vergelijkbaar met Precisie, Flow en Controle bij Pilates.)
Ontspanning: het paard ontspant zichzelf zowel mentaal als fysiek. (Vergelijkbaar met Ademhaling en Flow.)
Het paard geeft de ruiter aan beide teugels dezelfde, ontspannen verbinding en volgt te allen tijde de hand van de ruiter. (Vergelijkbaar met Controle en Precisie.)
Impuls: Het paard geeft de ruiter elke pas het gevoel uit zichzelf voorwaarts te willen in het tempo dat de ruiter aangeeft. (Vergelijkbaar met Controle en Flow.)
Rechtgerichtheid: een paard dat in balans loopt waarbij hij zijn gewicht zowel aan zijn linker- als zijn rechterzijde gelijk verdeelt en zijn spieren aan beide zijden even lenig en sterk zijn. (Vergelijkbaar met Concentratie, Controle, Centreren en Houding.)

Beginselen van Pilates:

Concentratie: elke beweging wordt bewust uitgevoerd.
Controle: controle over het lichaam, de ademhaling en de uitvoering van de beweging.
Centreren: de buikspieren (ook wel het centrum genoemd), zorgen dat het lichaam in balans blijft tijdens de oefeningen.
Ademhaling: de ademhaling ondersteunt het correct uitvoeren van de beweging en helpt lichaam en geest te ontspannen. De ademhaling zorgt eveneens voor het activeren van de “core”, de buikspieren die het lichaam in balans houden.
Precisie: het lichaam leert alleen die spieren te gebruiken die nodig zijn voor de beweging om zo effectief mogelijk te bewegen.
Flow: ritmisch met harmonie en elegantie bewegen alsof het “vanzelf” gaat.
Juiste houding: iedere beweging wordt zo gemaakt dat de gewrichten en spieren in balans zijn.

Wat zijn de voordelen van Pilates voor ruiters?

+ 3 oefeningen

Als je de bovenste twee lijstjes vergelijkt zijn de overeenkomsten opvallend. Veel van de beginselen van Pilates, zijn ook bij dressuur van levensbelang. Bij Pilates kan de ruiter de controle, balans en flexibiliteit van zijn eigen lichaam verbeteren zonder met het paard bezig te zijn.

Belangrijkste voordelen[note]Bron: L. Gaudet in het artikel Pilates for Dressage Riders. [/note]:

Bij paardrijden is het belangrijk dat de onderrug en het bekken de bewegingen van het paard te kunen volgen. Hiervoor is een sterk centrum (buikspieren) nodig terwijl het bekken los van de rest van het lichaam kan bewegen. Dit oefenen we bij Pilates met de Hip Stretch:
Beginpositie:
Adem in om voor te bereiden. Begin rustig uit te ademen en stabiliseer vanuit de buikspieren (het centrum).

Beweeg terwijl je uitademt wervel voor wervel opzij (beginnend van de staart tot en met de onderrug). Controleer de beweging vanuit de buikspieren. Terwijl je naar rechts beweegt komt de linkerheup los van de grond. Beweeg terwijl je inademt weer wervel voor wervel (van boven tot aan de staart) terug naar de beginpositie. (Beweeg vanuit de beginpostie beide kanten op naar links en rechts).

Aandachtspunten Hip Stretch:
- Zorg dat de wervelkolom in een neutrale positie ligt.
- Stuur de beweging aan vanuit het centrum.
- Hou de knieën netjes bij elkaar, ze mogen onderling niet schuiven.
- Ontspannen bovenlichaam en schouders.
- Zorg dat de beweging van het onderlichaam een nette rechte lijn is, heen en weer als een slingerklok, niet afwijken.

Vanuit de ademhaling met een juiste houding leren te zitten op het paard, zodat de wervelkolom effectief de bewegingen van het paard kan opvangen.

Het bovenlichaam moet bij ruiters onafhankelijk kunnen bewegen van het onderlichaam. Dit is nodig om goed te kunnen draaien met het paard. Met de Kozak-oefening kunnen we dit bij Pilates trainen:
Beginpositie: Kom netjes rechtop zitten en vouw beide armen voor het lichaam. Maak je lang alsof een touwtje uit het plafond je rechtop houdt. Adem in om je voor te bereiden.

Begin tijdens het uitademen opzij te bewegen. De beweging begint vanuit het hoofd, dan nekwervel voor nekwervel en dan door naar de bovenrug en ribbenkast todat je niet verder kunt zonder je heupen te bewegen. Adem in en kom al uitademend weer terug naar het midden. Opnieuw wervel voor wervel nu van de de rug naar de nek en als laatste beweegt het hoofd terug. (Wissel de beweging af, om en om naar links en rechts.)

Aandachtspunten Kozak:
- Blijf netjes op beide zitbotjes zitten, laat het onderlichaam niet door het bovenlichaam meeslepen.
- Denk aan het touwtje uit het plafond, niet inzakken.
- Hou de armen net iets onder schouderhoogte.
- Beweeg precies, wervel voor wervel, iedere wervel op zijn beurt.
- Reik door de armen iets naar voren, de schouderbladen liggen ontspannen op de ribbenkast.

Benen apart van bekken bewegen zodat de bewegingen van de benen niet de rest van het lichaam in het zadel beïnvloeden.

Veel ruiters hebben vaak last van zwakke en strakke spieren (abductors en hamstrings) in de bovenbenen. Dit kan verbeterd worden met bijvoorbeeld de Dynamische Hamstring Strech:
Beginpositie: kom met een been omhoog met de knie boven de heup liggen. Adem in om voor te bereiden.

Strek tijdens het uitademen het been bij de knie. Zorg dat het bovenbeen niet van positie verandert. Adem weer in om weer terug te komen in de beginpositie.

Aandachtspunten Dynamische Hamstring Stretch:

Blijf tijdens de hele oefening met de wervelkolom in een neutrale positie liggen.
Hou het bovenlichaam en de schouders ontspannen.

Bij ruiters zijn de spieren in de bovenarmen en -rug vaak niet evenwichtig ontwikkeld. Dit komt door het vele vasthouden van de teugels, waardoor de spieren meer aan “trekken” dan aan “duwen” gewend zijn. Pilatesoefeningen helpen de balans in de spieren weer terug te brengen. Deze balans helpt om de teugels met “rustige handen” vast te houden zonder de armbewegingen te laten beïnvloeden door bewegingen van de rest van het lichaam of het paard.